Meraklanmayın, şimdi bütün kafa karışıklığınızı giderecek bir konu okuyacaksınız!
Önce White Balance ne hemen onu anlatalım.
WHITE BALANCE
White Balance dediğimiz şey, çıplak gözle gördüğümüz “beyaz” renginin, çektiğimiz fotoğraflarda da yine aynı tonda beyaz çıkması için gerekli olan değerdir.
Yani, diyelim ki kış ayında bir kardan adam yaptınız…fotoğrafını çektiniz…bir baktınız, fotoğraftaki kardan adam mavimsi çıkmış.
Bu olay, White Balance’ın yanlış olduğunu gösteriyor.
Bu acayip basit açıklama temelimiz olsun! Unutmayın, amaç, beyazı hakikaten beyaz gibi göstermek.
Peki, White Balance’a daha detaylıca girersek neler öğrenebiliriz, hemen ona bir bakalım.
DETAYLI ANLATIMI İLE WHITE BALANCE
Doğru bir White Balance olabilmesi için, öncelikle, fotoğrafınızdaki ışık kaynağının “renk ısısı” dikkate alınmalı. Renk ısısından kasıt ise, fotoğrafınızdaki beyaz rengin ya da beyaz ışığın, sıcak tonlarda mı soğuk tonlarda mı olduğunu anlatan bir terim.
Erimeden, hemen kardan adamımıza geri dönelim emo13
Az önce fotoğrafını çekmiştik ve mavimsi çıkmıştı hatırlıyor musunuz? İşte bu senaryoda, diyebiliriz ki, beyaz ışığımızın renk ısısı baya bir soğuk tonda.
Bırakın kardan adamı… emo82
Gözlerimiz, farklı ışık koşullarında dahi, beyaz rengi ayırabilecek bir profesyonelliğe sahiptir ama fotoğraf makinelerimiz için aynı şeyi söylememiz mümkün değil ne yazık ki. Dolayısı ile her ne kadar teknoloji çok gelişmiş olsa ve makineler ellerinden geldiğinin en iyisini yapmaya çalışsa da, AWB dediğimiz Auto White Balance, yani Otomatik Beyaz Ayarı her zaman işe yaramayabilir. Hatta hiç ummadığınız bir şekilde, öylesine garip sonuçlar doğurabilir ki, mavi, turuncu hatta yeşil tonlarına sahip fotoğraflarınızı gördüğünüzde şaşırıp kalırsınız. emo61
Dijital beyaz ayarının temelini iyi anladığınız ve uyguladığınız zaman, değişken ışık koşullarında dahi, fotoğraflarınızın daha iyi çıkmasını sağlayabilirsiniz.
Daha fazla devam etmeden önce, size hem yanlış White Balance’a sahip fotoğraf göstereyim, hem de doğru. Bu örnekler için kardan adam yerine “karda adam” kullanmayı uygun gördüm emo82 emo82 ;
Yanlış White Balance’lı Fotoğraf
- ywb.jpg (18.73 KiB)
Doğru White Balance’lı Fotoğraf
- dwb.jpg (17.5 KiB)
Buraya kadar süper basit giden konumuzu çok hafif detaylandırmanın sırası geldi sanırım.
RENK ISISI
Yukarıda “Renk Isısı” demiştik. Hakikaten, tam anlamıyla nedir bu renk ısısı?
Renk ısısı, “kara maddeden” yayılan ışığın enerjisidir. Kara madde dediğimiz şey ise, ne ışığı içinden geçiren ne de onu yansıtan bir objedir. Örneğin bir metali veya taşı ısıttığınızda, ısıdan kıpkırmızı olurlar. Daha da fazla ısıtabilirseniz, bu sefer ısıdan bembeyaz olurlar. Sıcak olan şey nasıl beyaz olabilir ki? Aklınız karışmaya başladı biliyorum onun için daha ileri gitmeyeceğim söz!
Bu tanımı ve örneği vermemdeki amaç aslında şu, ışık dediğiniz şey aslında bir kara maddedir. Ne üzerine gelen başka bir ışığı yansıtır, ne de başka bir ışığın içinden geçmesine izin verir. Ne var ki, ışık, farklı sıcaklıklarda farklı renk vermektedir.
Peki, fotoğrafçılıkta bu ne işimize yarıyor?
Etrafımızda gördüğümüz ışık türlerinin hepsi, fotoğrafımızın nasıl çıkacağını belirler. Gün batımında çektiğiniz bir fotoğraf turuncu renkteyken, öğlen saatinde çektiğiniz beyaz çıkar. Halbuki güneş aynı güneştir.
Güneş örneğindeki gibi, normal ampul ile donatılmış bir odada çektiğiniz fotoğrafın renk tonu ile floresan ampul ile donatılmış bir odada çektiğiniz fotoğrafın renk tonu birbirinden farklı olacaktır. Bu farklı renk ısılarında doğru White Balance’ı yapabilmek için, elinizin altında bulunması gereken güzel bir kılavuz var aslında.
Aşağıdaki tablodaki ışık durumlarına göre, yanındaki değer aralıklarında White Balance değeri girerseniz, fotoğraflarınız daha doğru bir beyaz ayarına sahip olacaktır.
1000-2000 K – Mum Işığı
2500-3500 K – Tungsten Işık
3000-4000 K – Gündoğumu / Günbatımı (açık hava)
4000-5000 K – Floresan Işık
5000-5500 K – Elektronik Flaş
5000-6500 K – Açık Havada Gündüz
6500-8000 K – Parçalı Bulutlu Hava
9000-10000 K – Gölge veya Aşırı Bulutlu Hava
Siz şimdi diyorsunuz ki; “Bu kılavuzu not ettik de, sayılar, değerler nedir, yanındaki K ne işe yarar!?”
Hemen değinelim ona da. emo27
Işığın o meşhur ısısını tanımlarken kullandığımız birime Kelvin denmekte. Bunun kısaltması ise K harfi ile yapılmış. Soğuk ışık 1.000K ise, sıcak tonlu bir ışık 10.000K oluyor desek, mantıklı gelir kulağa değil mi?
Yukarıdaki kılavuz listemizi göz önünde bulunduracak olursak, örneğin, mum ışığı nasıl bir ışık? Turuncu, sıcak bir ışık…hatta baya turuncu bir ışık. Kim bilir, belki de 10.000K’ya yakın sıcaklıkta bir ışık…Peki biz mum ışığında fotoğraf çekersek nasıl çıkar?
Bu şekilde:
- sm.jpg (13.99 KiB)
EXIF-Data
show/hide
Original image recording time:
2012:04:14 20:37:17
Image taken on:
Cmt Nis 14, 2012 5:37 pm
Focus length:
55 mm
Shutter speed:
1/100 Sec
F-number:
f/5.6
ISO speed rating:
800
Camera-manufacturer:
Canon
Camera-model:
Canon EOS 550D
İşte biz makineye diyoruz ki, bu çok sıcak bir ton oldu. Sen çektiğim fotoğrafı 1000-2000K (Kelvin) değerinde çek ki şu şekilde çıksın fotoğraf:
- bm.jpg (12.74 KiB)
EXIF-Data
show/hide
Original image recording time:
2012:04:14 20:37:17
Image taken on:
Cmt Nis 14, 2012 5:37 pm
Focus length:
55 mm
Shutter speed:
1/100 Sec
F-number:
f/5.6
ISO speed rating:
800
Camera-manufacturer:
Canon
Camera-model:
Canon EOS 550D
Anlatmak istediğimi anladığınızı umuyorum. Eğer oturmayan birşeyler varsa, gidip bir temiz hava alıp gelip, bir daha baştan okuyun..Emin olun bu sefer oturacaktır.
Peki bu Kelvin ayarını nereden yapıyoruz sorusu geliyor akla…ama hemen öncesinde daha önemli bir sorunun cevabını bulmamız lazım..
Kardanadamımız ne durumda acaba?
emo82 emo41 Bu ters köşe sorum sonrasında, kafamız iyice dağıldıysa, devam edelim…
Çoğu dijital fotoğraf makinesinde WB düğmesi vardır. Bu White Balance’ın kısaltmasıdır. Düğme yoksa, makinenin menüsü içerisinde bir yerde mutlaka bu kısaltmayı görürsünüz. Yüzlerce makine ve model olduğu için, size tam olarak nerede olduğunu söyleyebilecek en iyi dost, kullanma kılavuzunuzdur.
Bu ayarın yerini bulduğunuzda veya düğmeye bastığınızda karşınıza çeşitli seçenekler çıkar:
Auto White Balance (Otomatik Mod)
Custom (Özel Mod)
Kelvin (Kelvin Değeri Girilen Mod)
Tungsten (Tungsten Işık)
Fluorescent (Floresan Işık)
Daylight (Açık Havada Gün Işığı)
Flash (Flaş)
Cloudy (Parçalı Bulutlu)
Shade (Gölge veya Çok Bulutlu)
Gördüğünüz gibi, az önce size vermiş olduğum kılavuz listesindeki çoğu ayar burada zaten “ön ayar” olarak mevcut. Yani duruma göre, manuel bir Kelvin değeri seçmenize gerek kalmadan, bu ayarlardan birini seçmeniz mümkün.
Gelin bu ön ayarların makineniz üzerinde genelde hangi ikonlarla belirtildiğine de bakalım.
- ikonlar.jpg (11.21 KiB)
Bu ikonların yanındaki veya içlerindeki Kelvin değerleri, size doğru beyaz ayarını verecek, tahmini değerlerdir. Eğer ön ayar olarak verilen bu değerler sizi tam olarak tatmin etmezse, o zaman K ikonuna girip, manuel olarak değeri ayarlamak lazım.
K’ya girdiğiniz zaman, makinenizin ayar tuşlarıyla, 1.000K ile 10.000K arasındaki Kelvin değerlerinden birini seçebilirsiniz. Kılavuz listemizde mum ışığı için 1.000K-2.000K arası demiş olsak da, siz bir tık daha sıcak bir ton isterseniz, bu ayar sayesinde, Kelvin değerinizi 2.200K’ya veya 2.500K’ya çıkarabilirsiniz.
Ancak en doğru beyaz ayarı, gri rengi referans göstermeyle olur. Hem de tam “%18 gri” ile.
“Bu ne demek oluyor şimdi? Beyaz Ayarı diyorsun, gri de nereden çıktı? Hem de %18’li falan!!?!?” diye sinirlenebilirsiniz. Haklısınız ama sakin olun…Çok basit bir nedeni var;
Beyaz ile siyah arasındaki tüm renkler, aşırı farklı tonlara sahiptirler. Beyaz dediğinizde bile, elinize birkaç farklı defterin kağıdını alın, kendi aralarında bile ton farkı olduğunu görürsünüz. Siyah deseniz doğru bir ışık ayarınız yoksa fotoğrafta kapkaranlık çıkacağı için size veya makinenize anlamlı bir değer veremeyebilir.
Bir de ne demiştik yazımızın en başlarında? Doğru ışık ayarı için bize kara madde lazım. Ne ışığı içinden geçirip emecek, ne de yansıtacak.
Gri rengini kullanmamızın nedeni, bu özelliğe sahip en iyi rengin gri olması çünkü tüm renklerin arasında en nötr renk Gridir.
%18 gri denilen rengi kullanmamızın nedeni ise şu sebeptendir;
Dijital fotoğraf makineleri aydınlatma koşullarını belirleyebilmek için bir konudan yansıyan ışığın miktarını ölçer. Bu ölçüm sonucunda önerilen pozlama değerleri, çekilecek fotoğrafta ortalama bir parlaklığı (simsiyahla bembeyazın ortasında) tutturmak üzere belirlenir. İşte bu simsiyah ile bembeyaz arasındaki optimum ortalamayı %18 grinin yansıttığı ortaya çıkmıştır.
KARDAN ADAM! emo18
Birbirine girer gibi oldu, ondan araya sokuverdim… emo21
İşte sırf bu iş için, piyasada %18 gri kart tabir edilen kartlar satılmaktadır. Makinenizde Custom yani Özel Mod mevcutsa, fotoğrafınızı hangi ışık şartında çekecekseniz, aynı ışık şartında bu gri kartın bir fotoğrafını çekersiniz. Daha sonradan Custom moda girerek makineye, benim bu ışık şartlarına göre %18’lik gri rengim budur dersiniz. Makine de, o griyi %18’lik gerçek tonuyla gösterebilmek için White Balance değerini…yani Kelvin’i ayarlar. Böylece aynı ışık şartında çektiğiniz tüm fotoğraflar, bu ayar sonrasında, artık doğru beyaz ayarı ile çekilmiş olur.
FOTOĞRAFLARINIZI RAW OLARAK ÇEKMEK
Fotoğraflarımızı jpeg veya tiff formatında çekmektense, RAW formatta çekersek, daha sonradan fotoğraflarımızı editlerken Beyaz Ayarını çok çok daha kolay yapabiliriz.
Yani buradan anlaşılıyor ki, aslında beyaz ayarını, çekim formatınız ne olursa olsun, edit aşamasında da düzeltebiliyoruz. Ancak doğru çekim yapmayı öğrenmeden, edit üzerine yoğunlaşmak, pek de doğru bir hareket değil. Fotoğraf üzerinde yapılan her işlem, kalitesinden bir parça da orsa kırpacaktır.
Eğer çekim esnasında White Balance’a çok fazla kafa patlatmak istemiyor ve bu olayı editleme aşamasında halletmek istiyorsanız, fotoğraflarınızı RAW olarak çekmenizde fayda var. (Tabi makineniz RAW fotoğraf çekmenize izin veriyorsa)
Daha sonradan fotoğrafınızı editlerken tek yapmanız gereken, doğru beyaz ayarını tutturana kadar editleme programınızdaki ayar çubuğu ile oynamak.
Bir başka seçenek ise, yine editleme programınızdaki “seçiçi” ile, ilgili fotoğrafınızda %18 gri olduğuna inandığınız bir cismi, bölgeyi vs işaretlemek. Böylece az önce makinenizin yaptığından bahsettiğim şeyi, editleme programınız yapacak ve %18 gri değerinize uygun bir Beyaz Ayarı gerçekleştirecektir.
Umarım havada birşey kalmamıştır. Kaldıysa lütfen konu altına kafanıza takılanları yazın.
Ben kaçtım...
Zaten kardan adam da eridi..
- ka.jpg (50.9 KiB)
Karda’ki adam da gitti…
- kadam.jpg (5.85 KiB)
emo82 emo82 emo82
A7IV Body 
85mm f/1.4 DG DN Lens
V1 FLAŞ
RSC 2 Gimbal
TRIPOD
_giottos B)
Yine harika bir yazı olmuş. Özellikle jpg çekenler için epey önemli beyaz ayarı. En iyisi dediğin gibi auto wb ve raw çekmek. İlk zamanlar bizde bilmezdik raw nedir beyaz ayarı nedir. Alırdık makineyi basar geçerdik. Sonra renkler niye böyle derdik. İşte bu yüzden öyleydi. Beyaz ayarı önemlidir 
EPM2
100-300 F/4-5.6