Birçoğumuz Black Friday (bizde çok farklı isimlendirmeler kullanılsa da bana göre en iyisi hala İngilizcesi) indirimlerini bekleyerek ve kovalayarak kendimize yeni ürünler aldık ya da ürünler bize hediye olarak verildi. Bu ürünlerden bazıları ise özellikle fotoğraf hobisi ile ilgilenen ya da fotoğraf çekmeyi sadece hobi olarak değil de iş olarak yapan kişiler tarafından alınan hafıza kartları olmuştur diye düşünüyorum.
Peki bu hafıza kartlarının üzerindeki semboller ne anlama geliyor, neyi ifade ediyor? Hafıza kartları hakkında genel bir bilgiye sahip olabileceğiniz bu yazıda, hafıza kartları üzerinde bulunan tüm sembollerden ve bu sembollerin ne anlam ifade ettiğinden bahsedeceğim.
Kendinize aldığınız ya da size alınan hafıza kartları (SD, CompactFlash ya da şanslıysanız XQD veyahut CFexpress bile olabilir) üzerinde anlaşılması güç semboller ve sayılar barındırıyor olacaktır.
Bu durum, son yıllarda daha bir problematik olmaya başladı çünkü daha gelişmiş kartlar piyasaya çıkıyor ve bu kartların kapasite ve performansları yeni terminoloji ile belirtilerek üzerlerine kaydediliyor.
Temel düzeyde kullanılan kartlar bu bahsedilen konudan pek muzdarip değiller. Ancak fotoğraf makinesi geliştikçe ya da özellikleri arttıkça, makinede kullandığımız ya da kullanacağımız kartın makinenin özelliklerini ne kadar kullanabilmemizi sağlayacağı daha çok önem arz etmeye başlıyor.
Şöyle düşünelim; seri çekim yaparken makineniz bir anda durdu ya da video çekimi yaparken kayıt kesildi… “Aman tanrımmm!!! moduna gireriz”. Veyahut makineden fotoğraflara ve videolara bakmak isterken makinenin buna izin vermemesi vb. gibi durumlar aslında hafıza kartının bir sorunu olduğunun göstergesidir.
Hazırsanız Başlıyoruz...
- 1 - Hafıza Kart Sembolleri.png (96 KiB)
#1. Üretici – Marka (Brand)
Bu hepimizin de bildiği bir kısım; hafıza kartının üreticisinin ismi. En çok karşılaştığımız markalar SanDisk, Lexar, Kingston, Transcend, Samsung, Toshiba vb. Hatta siz de bu markalardan birini kullanıyor olabilirsiniz.
Bazı markalar sağladıkları garanti süreleriyle, bazıları ise kartla birlikte görüntü kurtarma programları vermesi ile bilinmekte. Hangi markanın hafıza kartını alacağına karar veremeyenler için bu tarz faktörler dikkate alınabilir. O yüzden ürün hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olmak isteyenlerin, üreticinin web sitesine girerek ürünün istedikleri özellikleri barındırıp barındırmadığını kontrol etmelerini öneririm.
#2. Markanın Sahip Olduğu Kart Skalası (Position in Range)
Hafıza kartları, sahip olduğu özelliklere göre gruplara ayrılmakta ve bu grupları kısaca skala (tüm markalarda olmasa da çoğunda bulunmakta) olarak adlandıracağım. Bu skala size, bir karttan nasıl bir performans bekleyebileceğinizi hızlı bir yoldan gösteriyor. Örneğin;
- Sandisk; SD hafıza kartlarını Ultra, Ultra Plus, Extreme, Extreme Plus ve Extreme Pro sınıflarına ayırmış (temel düzeyde olan hafıza kartlarının belirli bir dizaynı bulunmuyor).
- Kingston; Canvas Select, Canvas Select Plus, Canvas React ve Canvas Go!
özellik arttıkça fiyat da artacak #3. Kapasite (Capacity)
Tüm hafıza kartları kapasitelerini açık bir şekilde üzerlerinde göstermektedir. Bu kapasiteler eski kartlar için 4GB ya da 8GB iken yeni kartlar için 1TB bile olmaktadır. 2TB’lık hafıza kartları da bulunmakta ancak sürekli 4K video çeken biri değilseniz bence en fazla 512GB’lık bir hafıza kartı işinizi hayli hayli görecektir.
Kartın kapasitesi arttıkça içine kaydedebileceğiniz fotoğraf ve video sayısı da artmakta ancak güvenlik açısından çok fazla kapasite normal kullanıcı tarafından tercih edilmemektedir. Az önce söylediğim nedenden dolayı çoğu kişi 32GB veya 64GB’lık hafıza kartlarını tercih etmektedir.
Kartlardaki Lock sembolü ise oradaki anahtarın aşağı itilmesi ile karta herhangi bir şey yazılmamasını ve karttan herhangi bir şeyin silinmemesini sağlamaktadır yani kilit görevi görmektedir. Eğer hafıza kartını anahtarı aşağı iterek kilitlediysek, tekrar çekim yapabilmek için (yani karta yeni fotoğraf/video kaydedebilmek için) anahtarı ilk haline getirmeyi unutmamalıyız.
#4. Tür (Type)
Son zamanlardaki tüm SD kartlar (microSD’ler de dahil) SD, SDHC ve SDXC olmak üzere üçe ayrılıyor. Hepsi aynı şekil ve boyutlarda ancak türleri ön yüzlerinde açıkça bir şekilde belirtiliyor.
- 2 - 2GB SD Kart.jpg (26.2 KiB)
SD (Secure Digital) kartlar piyasada hala mevcut ancak günümüz fotoğraf makineleri için yeterli kapasite ve transfer hızı verememekte. SD kart arayanlar için önerim SDHC ya da SDXC bakmaları olacaktır.
SD Express kartlar bu yıl (2020) içinde görücüye çıkacak ve 2021’de kullanılmaya başlanması bekleniyor.
SDHC (Secure Digital High Capacity) kartlar 4GB ile 32GB arasında bir kapasiteye sahip olan kartlardır. Boyut olarak büyüdükçe kapasiteleri de artmaktadır (4GB, 8GB, 16GB ve 32GB). Örneğin olur da 21GB bir SDHC kart görürseniz, o mağazadan çıkıp başka bir mağazaya gidin derim
SDXC (Secure Digital Extra Capacity) kartlar ise SDHC kartlardan daha yüksek kapasiteye sahip olan kartlardır. Bunlar; 64GB, 128GB, 256GB, 512GB ve 1TB kartlardır ancak yakın bir gelecekte daha yüksek kapasiteli kartları daha sık göreceğiz diye düşünüyorum.
SDHC kart kapasiteleri
- SDHC Kart Kapasiteleri.jpg (47.8 KiB)
#5. Hız (Speed)
İşler yavaş yavaş sarpa sarmaya başlıyor
Çünkü çoğu kartın üzerinde bir ya da birden fazla transfer hızının (MB/s ya da “x” ile belirtilen) yazıldığı bir bölüm bulunuyor. Bu da bize, kartın ne kadar hızlı olabileceğini gösteriyor.- 3 - 64GB SD Kart.jpg (25.32 KiB)
Yukarıdaki resimde gördüğünüz kartta bahsettiğimiz iki durum da belirtilmiş. Bu iki durum da aynı şeyi gösteriyor ancak iş farklı kartları karşılaştırmaya gelince ortalık karışıyor çünkü bazı kartlarda bu iki durum birlikte belirtilmiyor. Bu kart, hız konusunu anlamamızı kolaylaştıracak bir örnek görevi görecek.
- 150MB/s = 1000x (bu değerleri 1000’e bölersek)
150kb/s = 1x
45MB/s = 300x
90MB/s = 600x olur.
Kartların bazıları, üzerlerinde sadece bir hız ibaresi bulunduruyor ve genelde bu hız, yazma hızından ziyade okuma hızı oluyor. Bu iki hız birbirinden farklı olmakla birlikte; okuma hızı bilginin karttan ne kadar sürede okunduğunu, yazma hızı ise bilginin karta ne kadar sürede yazıldığını gösterir. Fotoğraf makinemizle fotoğraf çektiğimizde çekilen fotoğraflar karta yazılıyor, kartımızı bilgisayara takıp baktığımızda ise karttan okunuyor. Okuma hızları yazma hızlarına göre biraz daha yüksek değerlerde oluyor, bu yüzden de çoğu kartta sadece okuma hızı ibaresi gösteriliyor, nedeni ise yüksek değerin daha çok dikkat çekmesi.
Aşağıdaki resimde görüldüğü gibi bazı kartlar hem okuma hem de yazma hızının ibarelerini kartın üzerinde bulunduruyor. Eğer sadece biri yazıyor ve siz diğer hızı da öğrenmek istiyorsanız üreticinin web sitesine girip ayrıntılar hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
- 4 - 32GB SD Kart.jpg (26.82 KiB)
Yüksek çözünürlüklü sensöre sahip fotoğraf makineleri ile çekim yaparken seri çekim yapmak için gerekli olan şey, yazma hızı yüksek olan kartlardır. Yazma hızı yavaş olan kartlar ile seri çekim yapmaya çalıştığımızda (seri çekim için deklanşöre sürekli bastığımızda) göreceğiz ki fotoğrafların çekimleri arasındaki süre artacak çünkü çekilen her fotoğraf, hafıza kartına kaydedilmek durumunda. Yazma hızı tam da burada devre giriyor çünkü fotoğrafların karta yazılma süresi yazma hızına bağlı.
#6. Hız Sınıfı (Speed Class)
SDHC ve SDXC kartların genelinde tam olarak kapalı olmayan bir çember şekli içinde sayılar bulunuyor. Sizin de dikkatinizi çekmiştir ya da gördüğünüzde çekecektir muhakkak, bu sayılar 2, 4, 6 ve 10’dur ve bu sayılar kartın hız sınıfını göstermektedir.
- 5 - 128GB SD Kart.jpg (27.48 KiB)
Bu sembol bize karta ait sürekli yazma hızının minimum değerini MB/s olarak gösterir. Diğer bir ifadeyle, kartın aralıksız olarak ne kadar bilgiyi kaydedebileceğini garanti ettiğini belirtir. Video çekimi yapanlar için önemli bir bilgidir çünkü yapılan çekimlerinin kesinti olmadan karta kaydedilmesinin göstergesidir.
Speed Class 2 kartlar minimum 2MB/s’lik, Speed Class 4 kartlar minimum 4MB/s’lik, Speed Class 6 kartlar minimum 6MB/s’lik ve Speed Class 10 kartlar minimum 10MB/s’lik sürekli yazma hızını garanti eder. Unutmamamız gereken şey bu hız değerlerinin minimum değerler olduğudur yani fazlası var azı yok
ve ortada sabit bir hız da söz konusu değil.Fotoğraf çekimi için hafıza kartı almayı düşünenlerin hız sınıfını kart karşılaştırmasında kullanmaları çok mantıklı görünmüyor ancak video çekimi ile ilgilenenler için aynı durum geçerli değil. Class 4 bir kartın 1080p / FullHD video kaydetmek için yeterli olduğu dile getiriliyor (SD Association) ancak ilerisini de düşünecek olursak Class 6 ya da Class 10 almak mantıklı olur diye düşünüyorum. Tabi burada framerate değeri de önem arz ediyor çünkü yüksek framerate değerleri daha hızlı kartlara gereksinim duyacaktır.
4K video çekimi yapmayı düşünenler, saniyedeki veri kayıt hızı daha yüksek olan kartlara ihtiyaç duyacaklardır.
#7. UHS Hız Sınıfı (UHS Speed Class)
Şu an iki tür UHS hız sınıfı mevcut. Bunlar; UHS Speed Class 1 ve UHS Speed Class 3’tür. UHS hız sınıfı, kartların üzerinde U harfinin içerisinde 1 veya 3 harfi ile belirtilmektedir.
UHS Speed Class 1 minimum 10MB/s, UHS Speed Class 3 ise minimum 30MB/s’lık bir yazma hızına sahiptir. Bu değer de daha çok, sorunsuz bir şekilde çekim yapabilmek için taban hızı değerini bilmek isteyen video çekimi yapanları ilgilendiriyor diyebiliriz.
Bu sembolleri eski SD kartlardan ziyade SDHC ve SDXC kartlarda bulabilirsiniz. UHS standartlarını desteklemeyen eski kameralarda da kullanabilirsiniz ancak hız bakımından aynı faydayı alamazsınız.
#8. UHS Ana Veri Arayüzü Sınıfı (UHS Bus IF product family)
Yukarıda bahsettiğimiz U1 ve U3 sınıfları ile karıştırmayalım, bunlardan sadece üç tane var ve kartların üzerinde UHS’nin yanına roma rakamı eklenerek gösteriliyor (UHS-I, UHS-II ve UHS-III).
Bu semboller, kartların transfer hızının belirlenmesinde önemli bir rol oynayan ana veri yolu arayüzü (bus interface) ile ilgilidir. UHS-I maksimum 104MB/s ve UHS-II maksimum 312MB/s’lik ana veri hızına sahiptir. UHS-III henüz piyasada satışa sunulmuş değil ancak UHS-II’yi ikiye katlayarak maksimum 624MB/s’lik bir ana veri hızına sahiptir.
Peki bu neden önemli? Hızlı bir kart, sizin daha uzun seri çekim yapmanıza ve görüntünün karta daha kısa sürede yazılmasına olanak sağlayacaktır. Bu faktör daha çok spor, hareket ve de vahşi hayat fotoğrafçıları için önem arz etmektedir. Aynı zamanda, kartınızdaki fotoğrafları ve videoları bilgisayara daha kısa sürede transfer etmenizi sağlayacağı anlamına gelmektedir (bu teknolojiyi destekleyen kart okuyucuları kullanmanız durumunda bu süre daha da kısalacaktır).
- 6 - UHS-I vs UHS-III.png (12.05 KiB)
Yukarıdaki fotoğrafta soldaki mavi kart UHS-I, sağdaki ise UHS-II sınıf bir karttır. UHS-II ve UHS-III kartlar arkalarındaki iki satırdan oluşan bağlantı noktaları ile UHS-I’in tek satırdan oluşan bağlantı noktalarından kolaylıkla ayırt edilebilmektedir.
Kameranızın UHS-II veya UHS-III’ü destekliyor olması UHS-I’i destekleyeceği anlamına gelmiyor. Kameranızın özelliklerini kontrol edip, UHS formatlarından bir ya da birkaçını destekleyip desteklemediğini öğrenebilirsiniz.
Bir diğer aklınızda bulunması gereken şey ise çift kart yuvalı fotoğraf makinelerinin iki yuvasının da UHS’yi eşit olarak desteklemiyor olabileceğidir. Bazı makinelerin eşit olarak desteklemesine rağmen genel bir kural olarak söylenen, birinci kart yuvasının ikinci yuvadan daha iyi destek sağladığıdır.
UHS-III ve UHS-II kartları UHS-I’i destekleyen hatta hiç UHS desteği olmayan makinelerde de kullanabilirsiniz ancak kartın hızından sadece makinenin herhangi bir kart için desteklediği sınırlarda yararlanabilirsiniz.
#9. Video Hız Sınıfı (Video Speed Class)
Beş farklı video hız sınıfı bulunuyor. Bunlar; V6, V10, V30, V60 ve V90. Daha önce fotoğraf için hız sınıfında yapılan sınıflama burada da geçerli. Her sembol, MB/s olarak minimum sürekli yazma hızına tekabül ediyor. Örneğin; V6 kart 6MB/s’lik bir minimum sürekli yazma hızına sahip, V10 ise 10MB/s’lik.
Video için kart seçimi de aslında tamamen hangi kalitede çekim yapmayı istediğinize bağlı yani bir manada bu hız sınıfları taleplere göre oluşturulan sınıflar. 1080p / FullHD video çekimi için V6, V10 ve V30, 4K video çekimi için V60 ve 8K video çekimi için V60 ve V90 sınıfı kartlar öneriliyor (SD Association). Önerilenlere göre davranacaksınız diye sınırlamayın kendinizi. Siz isterseniz 1080p video çekimi için V90 sınıfı kart da kullanabilirsiniz ama önerileri buna gerek olmadığının göstergesi olarak görebilirsiniz.
Peki ya CompactFlash kartlar?
CompactFlash kartlar SDHC ve SDXC kartlarla aynı UHS ve video sembollerine sahip değiller ancak kapasite ve hızların gösteriliş şekilleri aynı şekildedir (SD hafıza kartlarında bulunmayan bazı birkaç sembol haricinde)
SD kartlarında olmayıp CompactFlash kartlarda bulunan sembollerden biri UDMA (Ultra Direct Memory Access) teknolojisidir. Bu sembol bir de sayı ile betimlenir ve kartın performansı hakkında bilgi edinmemizi sağlar. En yaygın kullanılan kartlarda 166MB/s’lik orana sahip olan UDMA 7 bulunmaktadır. Eski tür olan UDMA 6 ise 133MB/s’lik orana sahiptir ve kartlarda yanında rakam olmadan sadece UDMA yazılı olarak da karşımıza çıkar.
- 7 - CompactFlash.jpg (29.23 KiB)
Diğer sembol ise küçük bir film çekim tahtası içinde bulunan sayı ile gösterilen VPG (Video Performance Guarantee) hızıdır. Bu hız, SDXC kartlarda bahsettiğimiz Video hız sınıfı sembolünden biraz farklı olmakla birlikte temelde benzerdir ve bize en basit şekilde MB/s olarak minimum sürekli yazma hızını gösterir.
CFexpress ve XQD kartlardan bahsetmezsek olmaz
CFexpress kartlar en hızlı formattaki kartlar olmalarının yanısıra semboller açısından en rahat anlaşılabilecek kartlardır. Nedeni ise bu formatın henüz çok yeni olması diyebiliriz. Piyasadaki CFexpress kartların üzerinde marka ismi, formatı, kapasitesi, okuma ve yazma hızları bulunmaktadır.
- 8 - CFexpress.jpg (23.5 KiB)
CFexpress kartlar fiziksel olarak XQD kartlara benzemekte ve bu kartları XQD standartlarının yeni revize edilmiş hali olarak görebiliriz. Aygıt yazılım güncellemeleri sonrasında Nikon, Sony, Panasonic ve Phase One kameralar ya da XQD kullanan makineler için de uyumlu format haline gelecektir.
- 9 - XQD.jpg (24.8 KiB)
XQD kartlar da CFexpress kartlar gibi sahip oldukları özellikleri üzerlerinde rahatlıkla görebileceğimiz ve de anlayabileceğimiz modern bir formata sahiptir.
Son olarak; MicroSDHC ve microSDXC kartlar da normal SD kartlarda olan çoğu sembole sahiptir.
Z 6II
105mm F/2.8
100-400mm F/4.5-6.3
ben de çok şey öğrendim 
özellikle de belki de hiç kullanmayacağımız ama olsunnn dediğimiz ne kadar gereksiz şeylere önem verdiğimizi gördüm 
A7IV Body 
V1 FLAŞ
RSC 2 Gimbal
TRIPOD
EPM2
100-300 F/4-5.6
oradaki "veya üstü" ibaresi "U3'ün üstü" manasında verilmiş kanımca
)
